Thiết kế sân, vườn nhà cho các dạng nhà này phải lưu ý về tỷ lệ của sân so với nhà, nếu sân quá lớn sẽ rơi vào cách cục “khách lấn chủ”, lúc đó tuy cơ hội, khả năng kiếm tiền, bạn bè… có thể có nhiều nhưng thường không có thực chất, không mang lại hiệu quả mong muốn. Trường hợp này rất hay gặp trong cấu trúc nhà ở nông thôn, tuy nhiên cần nhắc lại rằng với nhà ở nông thôn những giá trị tinh thần mà dương khí đem lại cho ngôi nhà vẫn rất lớn.

Hình 2: Thảm cỏ, cây lớn trước nhà làm giảm bức xạ nhiệt và giúp cân bằng âm dương theo Phong thủy

Khi thiết kế phong thủy cho vườn trong nhà  dạng này thì cần lưu ý, đối với sân trước nhà ở tại các hướng chịu bức xạ mặt trời lớn như hướng Đông, Tây, Tây Bắc, Tây Nam là các hướng vào mùa hè bị ảnh hưởng của “Dương sát” thì cần  tăng cường “Âm” bằng cách giảm diện tích sân, tăng cường vườn cây, thảm cỏ hay trồng cây lớn, cây bóng mát.

Hình 3: Trước nhà thiết kế sân – sau đó đến thảm cỏ nhưng không trồng cây lớn để nhà trở thành chủ thể chính trong bố cục.

Nhà tại các hướng Nam, Đông Nam do không chịu ảnh hưởng của Dương sát nên trồng cây và làm vườn cần “tinh” chứ không cần “đa”, nên trồng cây thân nhỏ hoặc làm thảm cỏ là chính vì nếu vườn lớn hơn sân hay cây quá to so với nhà sẽ khiến cho dương khí không còn tụ được ở sân. Trong cấu trúc này thì điểm quan trọng nhất là thiết kế bố cục hợp lý để ngôi nhà và sân trước nhà luôn trở thành chủ thể chính trong bố cục, tránh rơi vào cách cục “khách lấn chủ” và tránh cho Khí bị tán mà không tụ.

Cấu trúc nhà liền kề ngày nay thường có xu hướng làm sân trước và sân sau để xử lý vi khí hậu trong kiến trúc. Khi thiết kế phong thuỷ, do diện tích sân trước nhà  thường không lớn nên cần để không gian được thoáng tối đa, không để đồ cũ, không trồng cây to trước sân và lưu ý thêm về vị trí mở cổng để đón khí cho sân thêm vượng khí.  

Với sân sau nhà thì tuy có thể kết hợp làm không gian phơi đồ, tuy nhiên lại cũng cần lưu ý vị trí mở cửa từ nhà ra sân sau phải bố trí hợp lý để tránh làm căn nhà bị thoát khí.

Khi thiết kế nhà liền kề trong các trường hợp có thể người thiết kế nên dành một quỹ đất dù nhỏ để tạo một khoảng sân trước nhà, không nên xây nhà hết đất. Làm được điều này thì hiệu quả phong thủy mang lại còn lớn hơn rất nhiều so với việc chuyển cửa, đặt bếp cho hợp hướng chủ nhà.

 

Ngày nay, khi có điều kiện kinh tế, nhiều gia đình thường muốn đào hồ non bộ, làm đài phun nước trước sân hay lối đi vào nhà trên mặt nước với mục đích tạo ra cách cục giống như “Minh đường tụ thuỷ” trong phong thuỷ. Với những trường hợp này khi làm cần phải dựa trên nguyên lý về địa hình và mục đích sử dụng để quyết định nếu không thì lợi bất cập hại, sẽ dẫn đến tổn thất về người và của.

Hình 7: Lối đi vào nhà đi qua mặt nước

• Bể cạn, bể non bộ trước sân nhà chỉ nên đặt ở nhà có vị trí mạch khí giao thoa hay khí có biến động lớn như nhà ở ngã ba, ngã tư phố, nhà nằm cuối con đường dài… nhằm hạn chế sự ảnh hưởng của sát khí trước khi vào nhà. Với những trường hợp này việc đặt bể non bộ, bể cạn, chậu cây to… có tác dụng “trấn” sẽ mang lại sự ổn định cho gia đình.

• Với những khu đất thiếu sinh khí thì cũng nên làm hồ có đài phun nước để tạo sự vận động cho dòng khí dương để mang lại sự thịnh vượng.

• Với những ngôi nhà trong ngõ nhỏ, nhà nằm xa đường lớn, nơi địa hình kín gió, có mạch khí chậm thì khi đặt bể non bộ, hồ nước trước nhà, vô hình chung sẽ làm cản trở sự lưu thông của mạch khí vận động phía dưới. Theo nguyên lý “Khí gặp nước thì dừng” nên nếu bể non bộ, hồ nước đặt ở đây một là sẽ chỉ mang tính trang trí chứ không có ý nghĩa phong thủy, hai là nếu tỷ lệ và vị trí không hợp lý thì còn làm giảm đi sự thịnh vượng của ngôi nhà.

Kết luận: Nhà ở có sân là một cấu trúc ở hoàn hảo theo quan điểm phong thủy bởi nó gắn liền với tự nhiên, có cấu trúc âm – dương hài hòa. Xuyên suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, tính ưu việt của cấu trúc này vẫn không hề thay đổi. Ở đây ngôi nhà là chủ thể chính, luôn được cung cấp và tích luỹ các nguồn năng lượng tốt từ môi trường. Chính vì thế, hãy gìn giữ và trân trọng không gian này như tất cả các phòng chức năng trong ngôi nhà để giữ cho sân nhà luôn được thanh sạch, từ đó mang lại may mắn và phúc lộc cho gia đình. Nếu như bạn đã có may mắn sở hữu dù chỉ là một góc sân trong nhà nhưng lại từng chỉ coi như một nơi để xe cho khách đến chơi, hay là nơi tạm để bỏ các đồ vật ít dùng đến … thì nay cũng cần thay đổi ứng xử bởi không gian này dù nhỏ hay to vẫn là món quà quý giá mà tự nhiên ban tặng cho gia đình. Với người thiết kế thì nhất định phải hiểu được những ưu điểm của bố cục “sân trước nhà” một cách toàn diện hơn từ góc độ kiến trúc đến phong thủy để từ đó chắt lọc những nét tinh hoa từ kiến trúc nhà ở truyền thống ứng dụng vào trong sáng tác, góp phần xây dựng nền kiến trúc Việt nam ngày một hiện đại và giàu bản sắc dân tộc và hy vọng rằng khi mà xu hướng phát triển nhà chia lô vẫn đang phát triển không ngừng thì người thiết kế nên chú ý nhiều hơn đến khoảng sân trước nhà thay vì chạy theo theo xu hướng “ nhà nhà bám mặt đường” đang diễn ra phổ biến trong các thiết kế khu ở mới từ đô thị đến khu dân cư nông thôn như thực tế hiện nay.

Nguồn ảnh: Mạng Internet. Tài liệu tham khảo: Lý số dungkq – Tác giả: Kiều Quang Dũng. Lịch sử kiến trúc truyền thống Việt Nam – Chủ biên: Nguyễn Sỹ Quế, Nguyễn Văn Đỉnh, Nguyễn Hồng Hương và các cộng sự. Kiến trúc nhà ở nông thôn – Tác giả: TS-KTS Nguyễn Đình Thi.

Hà nội, ngày 29/5/2012 Kts. Vũ Tuấn Dũng